در بخش مقدمه کتاب آمده است اگر به شما بگویند فرزند شما تیزهوش است چقدر خوشحال می شوید؟ البته شاید خلاف آن یعنی شنیدن این که شما دارای فرزندی با توان هوشی پایین هستید سبب نگرانی خاطر شما شود. بسیار اتفاق میافتد که علایق و عواطف مادرانه و پدرانه ما بر واقعیت های موجود در فرزندان ما غالب میشود و بدون اطلاع از معیارهای لازم آنان را افرادی خارق العاده به حساب می آوریم و بر عکس در مواردی عدم انطباق اعمال و رفتار فرزندانمان با بعضی از انتظارات ذهنی ما که معمولا جنبه ی مقایسه ای هم دارد باعث مشکلاتی برای بچه ها میشود. بدون شک داشتن اطلاعاتی هر چند کلی درباره ی مقوله ی هوش و تیزهوشان میتواند بسیاری از سوال ها و نگرانی های ما را درباره ی فرزندانمان برطرف نماید. اکنون به بررسی مقوله هوش و تیزهوش می پردازیم.
هوش و تیزهوش و فرضیه هوش چندگانه: اگرچه ارائه تعریف واحدی از هوش سالها به طول انجامیده اما در بیانی ساده و اجمالی می توانیم چنین بیان کرد که هوش مجموعهای از توانمندیهای وجودی هر انسان است که به صورت سازگاری با محیط نمایان میشود. ما با هوش به حل مسائل و ارائه راه کارهای در زندگی میپردازیم. گاهی در بروز نوآوریها و خلق آثار هنری و گاهی در سخنوری و ایجاد ارتباطات اجتماعی. همچنین برای پاسخ به چراهایی که در ذهنمان به دلیل دقت بصری به محیط اطراف می دهد از هوش خود استفاده میکنیم. با این تعریف و تفسیر اصطلاح تیزهوش و نخبه به افرادی اطلاق میشود که در توانایی های یاد شده برجستگی بیشتری دارند. برخلاف گذشته که هوش را ارثی می دانستند امروزه اعتقاد بر این است که در میزان بروز توانایی شخصی هر فرد علاوه بر ارث محیط هم بسیار موثر است. هرچند میزان نقش هر کدام قابل تأمل است اما واقعیت این است که محیط یعنی خانواده مدرسه و محیط اجتماعی علاوه بر آن که میتواند نقش موثری در بروز استعدادها داشته باشد به همان اندازه نیز می تواند به شکل مهار استعدادهای بالقوه تاثیر گذار باشد. بدین سبب لازم است در اظهار نظر توان ذهنی فرزندانمان مراقب باشیم تا معیار سنجش آن را محدود به یک بعد از هوش مثل هوش ریاضی و منطقی نکنیم چرا که فرضیه های قابل تامل امروز و موضوع هوش چندگانه چنین برخوردی درست به نظر نمی رسد.
تست های هوش IQ: بسیاری از اولیا علاقمند هستند که بدانند فرزندشان از نظر هوشی در چه وضعیتی قرار دارد. اصطلاح بهره هوشی یا آی کیو در واقع حاصل عبارت (سن عقلی تقسیم بر سن تقویمی ضربدر ۱۰۰) است. در این فرمول عدد ۱۰۰ به طور قراردادی برای نشان دادن بهره هوشی در نظر گرفته می شود که بر این اساس بهره ی هوشی کمتر از 100 به معنای آن است که فرد از گروه سنی خود عقب تر و بالای 100 به معنای بالاتر بودن فرد از نظر میزان هوش نسبت به گروه سنی خود میباشد. معیارهای تشخیص تیزهوشان ۶ معیار است که به صورت زیر میباشد. ۱. بالا بودن هوش عمومی یا توانایی ذهنی عام ۲. دارا بودن جوهرهی مدیریتی ۳. علایق هنری ۴. بالا بودن قدرت روان تنی ۵. پیشرفتهی تحصیلی بودن ۶. تفکر خلاق بالا.
هوش هیجانی یا Eiq: در چند دهه اخیر بررسیهایی روی افرادی صورت گرفته که با وجود دارا بودن ضریب هوشی بالا در کودکی در بزرگسالی افراد موفقی نبودند و برعکس. این واقعیت توجه دانشمندان را به سوی موضوع مهمی معطوف داشته که بعدها هوش هیجانی نام گرفت چنانچه امروزه به آن توجه ویژه ای میگردد. از جمله این که صاحب نظران معتقدند هوش هیجانی را از دوره کودکی میتوان در بچه ها تقویت کرد و هر چه این مهم بیشتر صورت گیرد میزان کنترل هیجانات در بزرگسالی راحت تر انجام میگیرد و البته فرزندانمان به سمت موفقیت بیشتری رهنمون خواهند شد. امید است اولیای آینده نگر با افزایش سطح اطلاعات علمی خود در اجرای مسئولیتشان به نحو بهتری ایفای نقش نمایند. بی تردید محیط رشد یکی از عوامل مهم در بروز توانمندی های ذهنی و شخصیتی فرزندان ماست و البته افزایش پیش زمینه های علمی و اطلاعات عمومی آنها نیز در این امر بسیار موثر خواهد بود. شاد و سربلند باشید.
مولف دکتر مهدی شاکری انتشارات تیزهوشان دکتر شاکری
بانک کتاب بیستک شما را به خواندن این کتاب دعوت میکند. بانک کتاب بیستک امکان خرید اینترنتی کتابهای مختلف را با ۲۰ تا ۵۰ درصد تخفیف و ارسال رایگان فراهم میسازد. معمولا هیچ گزینهای در کنار کیفیت کالای اجناس یک فروشگاه به جز تخفیف، نمیتواند سیلی از مشتریان را به سوی خود به راه بیاندازد؛ بهخصوص اگر این تخفیف مربوط به فعالیت خرید و فروش کتابهای کمک درسی و کنکوری باشد که نیاز مبرم این ماههای پایانی سال برای بچههای کنکوری است. از طرفی با وجود شرایط کرونایی امروز شنیدن خبرهای تخفیفی اجناس بهصورت حضوری، میل به خرید را به خاطر خطر سلامتی، کاهش میدهد؛ اما در چنین وضعیتی نقش پُررنگ بانک کتابهایی همچون بانک کتاب بیستک، بسیار نمایان میشود. بانک کتاب بیستک با تخفیفهای فراوان و تنوع محصولات در جهت ایجاد آرامش برای دانشآموزان و کنکوریهای عزیز در شرایط ویژهی روزهای پایانی پاییز، زمستان خوبی را برای دانشآموزان عزیز رقم زده است.