گزیدهای از کتاب اصول اخلاقی مترجم نشر مرکز تقابل دوگانه در نظریه ترجمه استعاره و راهبردهای آن تعلق یا باریک ترین مرز عناصری برای تصمیم بینافرهنگی چرا مترجم فقط قاصد نیست فضای ویژه مسئولیت مترجم این فضا اصول اخلاقی ویژهای را میطلبد مترجم هر کسی نیست مبنای متن حاضر همایشی است که در ماه مارس سال ۱۹۹۴ در کالج بین المللی فلسفه در پاریس برگزار شد یعنی ۱۰ سال پس از سخنرانی آنتوان برمان با موضوع ترجمه و نص که همان نهاد برگزار کرده بود یار دارد در پیشگفتاری کلی طرح اخلاقی ای را که برمان در آن سهیم بوده به طور خلاصه دوباره ارزیابی کنیم این موقعیتی است برای ادای احترام به این فیلسوف که خیلی زود از دنیا رفت و خاطرهای از صدای هوش و مقاومت در برابر سیل کاذب ترین نظریههای زمان خود بر جا گذاشت و با وجود این با احترام به شجاعت فکری برمان همچنان منتقد طرح او هستیم تردید ما بیشتر به برخی از مسائلی مربوط می شود که خود او نیز به آنها اشاره کرده است به ویژه آنچه از سوءتفاهم مزمن به خصوص در شنوندگان که مترجمان حرفه ای بودهاند نامید جای تعجب ندارد که برمان کلمه حرفهای را درون گی و من قرار داده است اصول اخلاقی او فی نفسه مربوط به حرفهای مترجم نبوده است قصد او بیشتر انتقاد از قطعیتی بوده که واژه حرفهای می تواند القا کند یعنی اگر سیر اندیشه درباره ترجمه در طول دهه های اخیر را در نظر بگیریم میتوانیم از خود بپرسیم آیا سرچشمه برخی از ان سوره تفاهمها اصول اخلاقی برمان نیست که بیش از حد دانشگاهی روشنفکرانه و انتزاعی بودهاند آیا طرحی که به ترجمه تحت اللفظی آثار ادبی یا فلسفی محدود می شود باید فعالیت مابقی مترجمان را به منزله کاری نامعتبر و از دید اجتماعی و تجاری به نوعی سطح پایین با گذاشتن در گیومه محکوم کندچنین اصول اخلاقی این میتواند به راحتی سرلوحه کار مترجم حرفهای قرار گیرد اصول اخلاقی برمان حرفه ای نبوده نمی خواسته باشد در نتیجه قالب مترجمان از آن پیروی نکرده است اصول اخلاقی برمان کاربردی فرعی پیدا کرده و چنین پیامد آگاهانه بوده است با این حال برمان به درستی این پرسش را مطرح می کند که هر مترجم حرفهای روزی از خود خواهد پرسید چطور باید ترجمه کرد برای این پرسش بنیادی و ضروری دو پاسخ سنتی وجود دارد یک پاسخ به سود زبان فرهنگ متن و مخاطب مبدا است و پاسخ دیگر به سود زبان فرهنگ متن و مخاطب مقصد یا باید این طرفی بود یا آن طرفی این پرسش که پاسخی دوگانه دارد در بطن بسیاری از نظریه پردازی های ترجمه به چشم می خورد و نظریه ی برمان نیز یکی از آن ها است با وجود این به نظر می رسد اصول اخلاقی که فقط بر اساس این دیدگاه دوگانه شکل گرفته باشد نمیتواند شکاف بین این دو دسته را پر کند در یک سو روشنفکران آنهایی که امتیاز خدمت به دانش را دارند بیشتر در طرف زبان مبدا قرار گرفته اند و در سوی دیگر حرفه ای ها آنهایی که ملزم به خدمت به تجارت هستند بیشتر در طرف زبان مقصد موضعگیریهای اخلاقی بیشتر از تعریفهای مبتنی بر مبدا و خواسته اند اگر فرایند ترجمه بدینسان به آثار ادبی و فلسفی محدود شود آثاری که برمان ده سال پیش از آن ها سخن می گفت طرف مرده همیشه برتر به شمار میآید برعکس اگر بترجمه همانند یک عمل ارتباطی و یک خدمت حرفهای برای یک مشتری یا یک گیرنده مشخص بنگریم طرف مقصد همواره مورد توجه ویژه قرار خواهد گرفت هر جا که تعریف ها دوگانه هستند به طور کلی با توجه به اصطلاحاتی که لادمیرال ۱۹۸۶ به کار برده مبداگراها در مقابل مقصد گراها اصول اخلاقی نیز دوگانه میشوند از سوی دیگر اگر نظریهپردازان دانشگاهی در یک صف قرار بگیرند و مترجمان حرفهای در سوی دیگر همواره با این خطر روبرو می شویم که در یک سو شاهد اخلاقی مدون بدون کاربرد گسترده در عمل باشیم و در سوی دیگر شاهد کارهای عملی گسترده بدون وجود اخلاقی مدون به نظر میرسد این پرسش دوگانه به یک دودستگی اجتماعی بیانجامد
نویسنده: آنتونی پیم
مترجمان: زهرا فلاح شاهرودی و فرزانه معمار
بانک کتاب بیستک خرید آنلاین کتاب اصول اخلاقی مترجم نشر مرکز اثر کتابهای روانشناسی به شما علاقه مندان پیشنهاد می کند
گاهی اوقات تجربهی یک بار خرید از بانک کتابی با مزایای ویژه میتواند مسبب عادت همیشگی برای سایر خریدهای اینترنتی شود. حال اگر افراد مراجعهکننده بدانند که بعد از ارسال سفارش کتاب حتی از نوع کمیابترین آن به بانک کتاب بیستک، در کمترین مدت، سفارشات را درِ منزل تحویل میگیرند، بیشک در ادامهی راه خرید خود، بانک کتاب بیستک را به فراموشی نخواهند سپرد.