پنج حکایت از ویلیام شکسپیر و رومئو ژولیت نشر نیک فرجام

برخی ترجمه را فن می‌دانند و برخی دیگر هنر و این هر دو تعریف اعتباری است و با پیش کشیدن معیارهایی می‌توان به هر دو گروه حق داد اما برخی ترجمه‌ها هستند که پس از خواندن آنها نمی‌توان به هنرمندی مترجم رای نداد و ترجمه را هنر ندانست مجموعه ای که پیش رو دارید ترجمه هنرمندانه و بازآفرینی بی مثال ۵ اثر از معروف‌ترین آثار شکسپیر است که به قلم توانای زنده یاد علی اصغر حکمت جامه زیبای فارسی پوشیده است و مترجم در انتقال سبک و لحن آن نثر مترسلان منشیان کهن را برگزیده تا حال و هوایی را که به احتمال زیاد در نثر فارسی هم عصر با دوره شکسپیر حاکم بوده باز آفریند علی اصغر حکمت به این پرسش اصلی مترجمان که اگر نویسنده این اثر را به فارسی می‌نوشت چگونه می نوشت با صلابت پاسخی درخور داده است اکنون پس از سال‌های مدید که از آخرین چاپ ۵ حکایت می گذرد ضمن ادای احترام به یاد و خاطره این مترجم توانا چاپی از این اثر را که به راستی جای آن در میان آثار درخشان نثر فارسی خالی بود به دوستداران شکسپیر تقدیم می داریم مقدمه از نخستین روزی که به روان آدمی نور هوش و فرهنگ بتابید تا امروز که به عالی ترین مراحل دانش و ادب رسیده است دانشمندان هر قوم و ملت که هادیان طریق رشاد و راهنمایان سر منزل سعادت هستند با ابناء نوع به زبان رایت و تنزیل سخن گفته اند مجموعه معارف عالیه بشری از کتب آسمانی گرفته تا دواوین یعنی دیوانها شعر و ادب همه مشهور به قصاص است و روایات و آمیخته به انسان و داستان هاست مثل گویی و داستان نویسی و نقل روایات با همه تنوع و اقسامی که دارد فنونی در عالم ادب ایجاد کرده است که هر یک به دست خویش بابی بزرگ از کتاب ادبیات جهانی است از آن میان فن روایات تمثیلی یا نمایشنامه از هنگام تکامل تمدن بشری در یونان و روم و هند تا عصر حاضر هنری بزرگ به وجود آورده و شعبه ای از فنون جمیله افتتاح کرده است که خامه نویسندگان و شعرا آن را به صور گوناگون آراسته است شکسپیر شاعر شهیر انگلیس در آن میان در این فن ظریف مرتبتی رفیع و مقامی ارجمند یافته است که تا جهان واقعی است نام بلند و شمار بزرگترین گویندگان جهان زبانزد خاص و عام است نمایشنامه‌های روایات تمثیلی دراما که به قلم شکسپیر نگارش یافته در فن شعر و ادب مرتبت نخستین را حائز است نه تنها اقوامی که به زبان انگلیسی تکلم می‌کنند و عدد شان از صدها میلیون آدمی افزون است همه او را چون بزرگترین شاعر زمان خود شناخته اند بلکه در سراسر معموره جهان در نزد تمام ملل متمدن عالم آن گوینده عالی‌مقام را از ستارگان درخشان آسمان شعر شمرده و بر آستانه استادی او سر تعظیم فرود آورده اند این بنده نویسنده که سالهای دراز است به مطالعه و استفاضه از آثار آن گوینده بزرگوار سرگرم و از شیفتگان شاهد معنای کلام اویم پیوسته بر آن بوده بودم که از آن گنجینه پر از جواهر لولوئی چند برای فارسی زبانان ارمغان آورم و هرقدر بتوانم از آن حکایات و روایات به زبان ملی خود نقل کنم پس در طی این راه سعی بسیار کردم و در طلب این مقصود رنج فراوان بردم تا آنکه در مدتی نزدیک به ۴۰ سال ۱۹۱۵ تا ۱۹۵۳ به تدریج ده حکایت از آن جمله را ترجمه کردم برای آن ترجمه سبکی مخصوص برگزیدم به این معنی که مفاد و خلاصه هر داستان را به طور اجمال استخراج و آن را به نثر ساده و روان لیکن به اسلوب نثر نویسان و مترسلان قدیم بر نگاشتم و جمله ها از آثار استاد و از کلمات قصار که حکم مثل سایر و کلام جامع داشت اختیار کرده در طی کلام مندرج ساختم همچنین از دفاتر مشهور شعر فارسی زبان گاه به گاه به مناسبت مقام به طور شاهد و مثال ابیاتی چند در آن حکایت ایراد کردم به این ترتیب دیوان سعدی دیوان حافظ مثنوی خسرو و شیرین نظامی بهرام نامه و مثنوی یوسف و زلیخای جامی مثنوی سلامان و ابسال جامی مثنوی لیلی و مجنون نظامی بوستان سعدی شاهنامه فردوسی اختیار این روش از آن سبب بود که این طرز حکایت گویی و داستان نویسی را به مذاق فارسی زبانان مطلوب‌تر یافتم در زبان انگلیسی نیز همین سبک را نسبت به آثار شکسپیر به کار برده ام و دو تن از نویسندگان مشهور یعنی چارلز لم و مری لم بعد از وفات آن استاد قالب روایات او را خلاصه کرده اند و به نثر منسجم و روان در آورده و آنرا افسانه های شکسپیر نام داده‌اند که اکنون آن ترجمه نیز خود از آثار ادبی و فصیح آن زبان شیرین بیان شمرده می شود باری پنج حکایت اول در جلد اول آن مجموعه در سال ۱۳۲۰ شمسی یا ۱۹۴۱ میلادی در تهران به چاپ رسید و ۵ حکایت دیگر در جلد دوم در سال ۱۳۳۳ شمسی ۱۹۵۴ میلادی باز در همان شهر زیور طبع یافت در این اواخر شورای تعلیمات متوسطه در شهر لاهور این مجموعه ناقابل را پسندیده و آن را برای امتحان زبان فارسی در دوره متوسطه برگزیدند و بر طبع مجدد آن در همان شهر همت گماشتند دانشمندان فرزانه آقای محمد افضل دبیر شورا که برای نثر علم و بسط فرهنگ سری پر شور و دلی پرشوق دارند به انجام این امر اقدام فرمودند و در این راه رنج فراوان بردند اینجانب نیز با کمال مباهات و تشکر این مجموعه نامه را به اختیار ایشان داشتم و از خدای مسئلت دارم که اجر جزیل در برابر سعی جمیل ایشان عنایت فرماید اینک مجموعه آن حکایت ده گانه در دو مجلد به همان نام و نشان قدیم تجدید طبع یافته است در این طبع مناسب دیدم که مقدمات و دیباچه‌ ها که سابقاً در طبع تهران برای هر یک از حکایات جداگانه نگارش یافته بود حذف شود و برای احتراز از تطویل کلام به همان متن حکایت که خلاصه‌ای از درامای شاعر انگلیسی است اکتفا شود شکی نیست که شاعر انگلیسی در ضمن این ده حکایت که از شاهکارهای ادبیات جهان است هزارها پند و اندرز مندرج کرده و دقایق حقایق و لطایف ظرایف به کار برده است که آن خود غرض اصلی از داستان سرایی و قصه پردازی است و دانشجویان را سزاوار است که از آن حکایت مغز را گرفته پوست را دور افکنند بانک کتاب بیستک شما را به خواندن این کتاب دعوت می کند بیستک کتاب امکان خرید اینترنتی کتاب های کمک درسی و کتاب‌های عمومی رمان و داستان را با تخفیف و ارسال رایگان فراهم می سازد معمولاً هیچ گزینه‌ای در کنار کیفیت کالای یک فروشگاه به جز تخفیف نمی تواند سیلی از مشتریان را به سوی خود به راه بیاندازد به خصوص اگر این تخفیف ها مربوط به فعالیت خرید و فروش کتاب کمک درسی و کنکوری باشد که نیاز مبرم این روزهای پایانی سال برای بچه های کنکوری است در چنین وضعیتی نقش پررنگ بانک کتاب هایی همچون بانک کتاب بیستک بسیار نمایان‌ میشود بانک کتاب بیستک با تخفیف های فراوان و تنوع محصولات در جهت ایجاد آرامش برای دانش آموزان و کنکوری های عزیز شرایط ویژه رقم زده است
مترجم: علی اصغر حکمت